Przewodnicząca: Grażyna LENDZION
Sekcja Komunikacji Miejskiej Oddziału Warszawskiego SITK powstała jesienią 1958 r.. bezpośrednio po V Zjeździe Komunikacji Miejskiej w Katowicach. Inicjatorem powstania Sekcji i motorem jej działań przez szereg lat był kol. Mieczysław Iwanowski, wieloletni aktywista SITK.
Na zebraniu w październiku tego roku wybrano pierwszy zarząd Sekcji w następującym składzie:
Najdłużej funkcję Sekretarza Sekcji (ponad 10 lat) pełnili Adam Kotuszewski i Krystyna Kudowska-Goc.
Zadaniem Sekcji jest prowadzenie działalności naukowo - technicznej dotyczącej zagadnień związanych z problemami transportu miejskiego, szczególnie w zakresie komunikacji miejskiej i drogownictwa miejskiego. Jest to realizowane m.in. przez inicjatywę i współorganizowanie konferencji, narad odczytów, wystaw oraz przez działalność bieżącą.
W pierwszym okresie największy wysiłek Sekcji był skierowany na integrację środowiska, szkolenie i poszerzanie wiedzy członków. Osiągnięto to m.in. przez organizowanie wystaw prac konkursowych oraz dyskusji fachowych np.:
W początkowym okresie do Sekcji należały Koła Zakładowe SITK przy:
W 1960 r. do Sekcji dołączyły Koła przy:
W dalszych latach do Sekcji dołączyły Koła SITK przy ..Metroprojekcie" i Miejskim Biurze Projektów WARCENT oraz Dyrekcji Budowy Metra i Dyrekcji Budowy Tras Komunikacyjnych, które na skutek połączenia się obu tych instytucji przekształcono w styczniu 1983 roku w Generalną Dyrekcję Budowy Metra, a następnie w 1995 r w Metro Warszawskie.
W szczytowym rozkwicie tzn. w 1979 r.(po 20 latach działalności) Sekcja zrzeszała 595 osób w 12 Kołach co stanowiło 14,4 % członków O/W SITK i 12.0 % Kół O/W SITK.
Lp. | Koło Zakładowe Przy: | Przewodniczący Koła | Liczba Członków |
---|---|---|---|
1. | Biurze Planowania Rozwoju Warszawy | Zbigniew Woroszczuk | 65 |
2. | Biurze Proj. Bud. Komunalnego ..STOLICA’’ | Andrzej Pieńkowski | 45 |
3. | Biurze Proj, „METROPROJEKT’ | Maria Czemiewska | 44 |
4. | Miejskim Biurze Projektów „WAR-CENT' | Wanda Mrozowska | 21 |
5. | Ministerstwie Administracji, Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska oraz Instytucie Gospodarki Komunalnej | Jerzy Ostaszewicz | 44 |
6, | Wydziale Komunikacji Urzędu m.st. Warszawy | Bolesław Zemojtin | 33 |
7. | Dyrekcji Budowy Tras Komunikacyjnych | Tadeusz Gnatowski | 44 |
8. | Dyrekcji Budowy Metra | Andrzej Zajączkowski | 15 |
9. | Miejskich Zakładach Komunikacyjnych | Ryszard Rygiel | 181 |
10. | Miejskim Przedsiębiorstwie Robót Drogowych | Bogusław Markowski | 25 |
11. | Wojewódzkim Zarządzie Dróg i Mostów | Ryszard Kaczmarek | 68 |
12. | Biurze Prewencji Ruchu Drogowego Kom. Gł. MO | Leszek Komalewski | 10 |
W minionym okresie, a szczególnie w latach osiemdziesiątych przestało działać kilka Kół głównie na skutek reorganizacji, likwidacji lub prywatyzacji niektórych zakładów pracy, przy których działały nasze Koła. Dotyczyło to całego Oddziału.
Obecnie w 2014 r. do Sekcji należy 5 Koł Zakładowych przy:
W skład Zarządu Sekcji wchodzą następujący koledzy: Adam Kotuszewski - Prezes. Bohdan Sabela - Wiceprezes. Wanda Strzałkowska - Malasek - Sekretarz, Członkowie Andrzej Zajączkowski. Waldemar Lasek.
Fakt wyodrębnienia się Sekcji Komunikacji Miejskiej z grona pracowników inżynieryjno - technicznych komunikacji w środowisku warszawskim miał istotne znaczenie dla dalszego rozwoju tej dziedziny. Sekcja skupiała różnych specjalistów Komunikacji: drogownictwa, transportu miejskiego, inżynierii ruchu, planowania i projektowania systemu transportowego aglomeracji warszawskiej oraz szeroko pojętej urbanistyki. Do tego dołączyli specjaliści z dziedziny eksploatacji, wykonawstwa i nadzoru inwestorskiego, a także utrzymania dróg i ulic.
Działania na rzecz integracji środowiska komunikacyjnego w Warszawie były skuteczne zwłaszcza w latach 60. Podparciem dla prężnego działania środowiska komunikacyjnego w owym czasie była zintegrowana władza (skupienie ośrodka decyzyjnego) w postaci Wydziału Komunikacji Prezydium Rady Narodowej m.st. Warszawy.
Potem rolę taką pełnił Wydział Techniczny Biura Zarządu m.st. Warszawy, a obecnie Biuro Drogownictwa i Komunikacji podległe bezpośrednio Wiceprezydentowi Miasta. Już na przełomie lat 50. i 60. istniała dobra współpraca Władz Miasta z SITK. kiedy Wiceprzewodniczącym Stołecznej Rady Narodowej (odpowiednik Wiceprezydenta) był mgr inż. Stanisław Zelent, specjalista w dziedzinie komunikacji.
Na polu stowarzyszeniowym powiększono kontakty z innymi sekcjami, a szczególnie z Sekcją Drogową i Kolejową SITK. oraz Sekcją Komunikacji Towarzystwa Urbanistów Polskich (TUP), organizując wspólnie szereg narad, konferencji, sympozjów oraz konkursów na tematy urbanistyczno-komunikacyjne do czego szczególnie przyczynili się koledzy Lech Remisz. Wojciech Mickiewicz i Stanisław Furman.
Działalność naszej Sekcji często była wspólna lub zbieżna z działalnością Sekcji Głównej (Krajowej) Komunikacji Miejskiej, w składzie której działali Koledzy: prof. Jan Podoski, Jan Kotus. Zbigniew Mikulski, Daniel Obrębski, Marian Rataj, Bohdan Zuń. Andrzej Zajączkowski. Organizowano wówczas m.in. na zmianę co dwa lata Zjazdy Komunikacji Miejskiej i Drogownictwa.
Nasza Sekcja współpracowała również z Głównymi Komisjami SITK ds. Konkursów oraz Inżynierii Ruchu, gdzie szczególnie udzielali się w tym czasie Koledzy Wojciech Suchorzewski i Wojciech Wojtysiak.
W ramach działania Sekcji i Kół przenoszono na grunt warszawski i kraju szereg nowoczesnych rozwiązań komunikacyjnych w dziedzinie inżynierii ruchu między innymi poprzez organizowanie szkoleń np. w zakresie nowych metod obliczania przelotowości skrzyżowań i ulic ( HCM ), projektowania systemów komunikacyjnych, nowych systemów sygnalizacji ulicznej, klasyfikacji układu ulicznego, zastosowania ETO przy programowaniu ruchu, makietowania (do celów poglądowych) przed zamierzoną przebudową skrzyżowań drogowych np. dla Placu Jedności Robotniczej (obecnie Plac Politechniki), a także dla zastosowania rozwiązań usprawniających ruch na Placach Unii Lubelskiej oraz Komuny Paryskiej (obecnie Plac Wilsona).
Wnioski z w/w imprez technicznych przekazywano do władz miejskich i resortowych.
Sekcja poprzez organizowanie wspólnych narad i spotkań dyskusyjnych nie tylko środowiska skupionego w Oddziale Warszawskim (sekcje Kolejowa i Drogowa oraz TUP), ale także władz miejskich i resortowych ministerstw - miała swój udział, poprzez aktywne działanie naszych Koleżanek i Kolegów, w doprowadzeniu np. w połowie lat 60-tych do:
Członkowie Sekcji brali również bezpośredni udział w projektowaniu i realizacji wielu kluczowych dla Stolicy inwestycji m.in. dotyczyły one remontów oraz budowy mostów i wiaduktów, otoczenia Dworców Centralnego, Wschodniego i Zachodniego oraz Międzynarodowego Dworca Lotniczego, tras komunikacyjnych, I linii metra w Warszawie, zaplecza technicznego komunikacji miejskiej, wdrażania i udoskonalania programów sygnalizacji świetlnej oraz nowych metod symulacji ruchu.
Niestety, w dalszych latach coraz bardziej potęgowała się rozbieżność między założeniami przyjmowanymi w projektach systemu komunikacyjnego przewidującego budowę sieci metra w Warszawie i nawiązanymi do powyższego założenia realizacjami osiedli mieszkaniowych lokalizowanych peryferyjnie. Wynikało to m.in. z opóźnienia podjęcia decyzji o realizacji I linii metra, co powodowało wzrost konfliktów komunikacyjnych i odczuwalne pogarszanie standardów komunikacyjnych, bez realnych możliwości rozwiązania zarówno co do czasu realizacji jak i możliwości zapewnienia substytutu metra.
Również w tym okresie powstały rozbieżności w poglądach na rozwój komunikacji tramwajowej. Sukcesy w komunikacji autobusowej i rozwój motoryzacji spowodowały, że optymistycznym poglądom na budowę metra zaczęły towarzyszyć tezy o likwidacji tras tramwajowych, a co najgorsze, podjęto decyzję o zlikwidowaniu niektórych odcinków i połączeń tramwajowych. W latach 1967-73 kolejno likwidowano trasy tramwajowe na ulicach: Rakowieckiej. Książęcej, Radzymińskiej. Żelaznej, Św.Wincentego i Powązkowskiej oraz ( na liniach wybudowanych po wojnie) na ul. Marywilskiej oraz do Młocin i do Wilanowa. Dopiero ogólnoświatowy kryzys energetyczny w drugiej połowie lat 70. i ogromny zestaw argumentacji kolegów z O/W SITK i Kół przy BPRW, MZK i IKŚ jak również doświadczenia zagraniczne miały wpływ na doprowadzenie do zahamowania ograniczenia systemu tramwajowego, a nawet przystąpiono do budowy nowych tras tramwajowych na obszarach nie kolidujących z przyszłymi trasami metra np. do Bródna, Piasków. Jelonek i Bemowa Lotniska.
Równocześnie całe warszawskie środowisko SITK. łącznie z Zarządem Głównym podjęło zdecydowane działanie na rzecz przyspieszenia doprowadzenia do rozpoczęcia realizacji I linii metra. Zorganizowano na ten temat szereg konferencji i narad, napisano wiele artykułów oraz skierowano wnioski do władz uzasadniające potrzebę rozpoczęcia budowy metra.
W ramach tych działań SITK w 1972 r. powołało Komisję ds. Komunikacji Podziemnej w Miastach, której Przewodniczącym został kol. Aleksander Krupa. W 1973 r. zorganizowano konferencję naukowo - techniczną z udziałem ok. 10 specjalistów projektowania i budowy metra w Brukseli, którzy przekazali bardzo cenne swoje doświadczenia.
SITK nawiązało ścisłą współpracę w ramach organizacji technicznych dawnych krajów demokracji ludowej. Szczególnie korzystna była współpraca z Budapesztem i Pragą, które wyprzedzały Warszawę w projektowaniu i budowie metra. Współpracę później kontynuowało Biuro Projektów ..Metroprojekt".
Warto nadmienić, że to był okres, kiedy wyjaśniano Decydentom, źe dla bieżących potrzeb komunikacyjnych nie można stawiać na szali albo budowę metra lub Trasę Armii Krajowej i że należy realizować jedno i drugie.
Dnia 25 października 1982 r. rozpoczął działalność Społeczny Komitet Budowy Metra, którego głównym celem było przyspieszenia rozpoczęcia budowy metra w Warszawie. W skład Komitetu weszli głównie Koledzy z Sekcji Komunikacji Miejskiej. Przewodniczącym Komitetu został kol. Marian Rataj, a Wiceprzewodniczącym - prof. Jan Podoski, później długoletnim Sekretarzem był kol. Bohdan Sabela.
Sądzimy, że intensywna działalność Sekcji Głównej i Oddziałowej SITK oraz Komitetu walnie przyczyniła się do uzyskania podstawowego celu i w dwa miesiące po tym (23 grudnia 1982 r.) Rada Ministrów podjęła Uchwałę Nr 266/82 w sprawie budowy I linii metra.
W dalszym ciągu Sekcja organizowała liczne narady, dyskusje i konferencje poświęcone stanowi zaawansowania i finansowania budowy metra, którego realizację rozpoczęto już 15 kwietnia 1983 roku. w którym to dniu wbito w ziemię pierwszy symboliczny stalowy „pal" na trasie wykopu metra.
Po 12 latach trudnej realizacji - 7 kwietnia 1995 roku oddano do eksploatacji pierwszy odcinek metra długości 11,2 km. od Kabat do Politechniki, a po następnych 3 latach (26 maja 1998 roku) - dalszy odcinek długości 1.5 km do Stacji Centrum. 25 października 2008 roku metro dotarło do stacji Młociny przy Hucie, gdzie zorganizowano wzorcowy węzeł przesiadkowy integrujący komunikację tramwajową i autobusową (pętle) oraz komunikację indywidualną parking w systemie Park & Ride i Bike & Ride. W ten sposób, po 25 latach, zakończono realizację I linii metra w Warszawie. Obecnie kończona jest budowa odcinka centralnego II linii metra mającego połączyc Śródmieście z Pragą.. Oprócz konsekwentnej, szybkiej realizacji dalszych odcinków II linii metra zdecydowanego działania wymagają następujące sprawy dotyczące:
W latach ubiegłych z inicjatywy Kolegów z Sekcji i Zarządu Głównego SITK rozpoczęto wydawanie periodyku „Transport Miejski”, którego przez długie lata redaktorami naczelnymi byli m. in. Koledzy - Bohdan Zuń i Stefan Sarna. Kontynuacją tego miesięcznika jest „Transport Miejski i Regionalny ". W tym piśmie technicznym poruszane są zagadnienia techniczno - ekonomiczne komunikacji miejskiej zbiorowej i indywidualnej. Na wstępie artykułów podawana jest krótka charakterystyka zawodowa i stowarzyszeniowa autorów publikujących tam po raz pierwszy. Nasi Koledzy piszą także artykuły do „Drogownictwa" i „Przeglądu Komunikacyjnego", oraz do innych periodyków technicznych.
W latach 70. i 80. członkowie Sekcji brali udział w obchodach kilku Jubileuszy Tramwajów Elektrycznych w Warszawie, podkreślając na specjalnych spotkaniach, organizowanych przez Koła SITK i PTTK przy MZK (które wówczas dobrze ze sobą współpracowały) oraz Sekcję, ważną rolę komunikacji szynowej dla miasta i ogromnym jej znaczeniu także w minionym okresie historycznym.
Nasi Koledzy byli autorami monografii jubileuszowych (m.in. M. Iwanowski i A. Kotuszewski). Dalej braliśmy czynny udział w uroczystościach Jubileuszowych 90 i 100 -lecia Warszawskich Tramwajów Elektrycznych organizowanych przez TW Sp z o.o. Sekcja oraz Koła zgrupowane w Sekcji organizowały także kilka konferencji naukowo-technicznych związanych z Jubileuszami, a mianowicie:
Dla potrzeb Komisji Sejmowych w imieniu Stowarzyszenia opiniowano projekty ustaw o: Drogach Publicznych i Prawo o ruchu drogowym. Przekazywano także uwagi dotyczące projektów planów społeczno - gospodarczych oraz założeń reformy gospodarczej. Członkowie Sekcji brali zawsze czynny udział w Zjazdach Delegatów SITK oraz w Kongresach Techników Polskich.
Nasza Sekcja w ramach działalności oddziałowej opracowywała m.in. opinie na temat kluczowych problemów transportowych Warszawy i województwa stołecznego, na temat planów przekształceń oraz rozwoju systemu transportowego miasta i aglomeracji. Np.:
Członkowie Sekcji czynnie uczestniczyli w wielu spotkaniach Rady Warszawy i Wojewódzkiego Sejmiku Samorządowego oraz z mieszkańcami miast i gmin. przedstawiając problemy związane z przebiegiem autostrady A-2, planami rozwoju i weryfikacji systemu transportowego, a także przebiegu Tras Mostowych Siekierkowskiej i Świętokrzyskiej.
Sekcja brała czynny udział w wielu imprezach technicznych organizowanych przez Oddział Warszawski i Zarząd Krajowy SITK począwszy od wycieczek na ciekawe obiekty komunikacyjne i inżynieryjne, a skończywszy na konferencjach naukowo - technicznych.
Do najważniejszych należały konferencje z udziałem Władz Resortowych i Warszawskich:
Przy organizowaniu wycieczek największą popularnością cieszą się wycieczki na teren budowy i eksploatacji metra (m.in. stacja postojowa w Kabatach), a także na nowe obiekty komunikacyjne oraz inżynierskie na terenie Warszawy i Mazowsza.
W 2003 r. Prezes Sekcji Komunikacji Miejskiej Wojciech Wojtysiak zainicjował Warszawskie Forum Dyskusyjne nt Komunikacji nawiązując do tradycji organizowanych w okresie międzywojennym spotkań dyskusyjnych, odbywających się w Warszawskim Domu Technika, na których omawiano tematy z różnych dziedzin techniki. Nasze spotkania dotyczące różnych tematów technicznych, rozwoju miasta, rozbudowy układu komunikacyjnego, nowych inwestycji itp. organizowane są przez Oddział we współpracy z Biurem Drogownictwa i Komunikacji Urzędu m. st. Warszawy. Forum jest otwarte dla mieszkańców Warszawy, środowisk inżynierów komunikacji i innych specjalności, urbanistów, ekonomistów i humanistów. Spotkania prowadzi bezpośrednio Honorowy Prezes Oddziału kol. Wojciech Wojtysiak, a sprawozdania z Forum pisze Adam Kotuszewski i przekazuje do prasy technicznej. Do tej pory odbyło się ponad 108 spotkań (comiesięcznie, z wyjątkiem wakacji).
Członkowie Sekcji biorą czynny udział w wielu spotkaniach dotyczących usprawnień komunikacji na terenie Warszawy i Województwa Mazowieckiego, piszą artykuły do prasy technicznej i opinie techniczne. Także wygłaszają społecznie referaty na zebraniach Klubu Seniorów, Krajowego Klubu Miłośników Historii i Zabytków Transportu (KKMHiZT) oraz na ww Forum Dyskusyjnym. Piszą także rozdziały do Zeszytów Technicznych wydawanych przez KKMHiZT.
Koledzy z Sekcji Komunikacji Miejskiej pełnili odpowiedzialne funkcje we Władzach Oddziału SITK w Warszawie: Prezesami byli Zbigniew Mikulski przez 8 lat (1972 – 1978) i Wojciech Wojtysiak 8 lat (2006 – 2013), obecnie Honorowy Prezes Oddziału, Sekretarzami Adam Kotuszewski – 22 lata (1972 – 1978 i 1990 – 2006) oraz Andrzej Zajączkowski – 4 lata (2006 – 2009)obecnie Wiceprezes Oddziału, a także Stefan Sarna Prezes Oddziału w obecnej kadencji.
Ciekawa była akcja dotycząca nadania w dniu 10.01.2003 r. nowej nazwy ulicy: Romana i Jana Podoskich (w pobliżu stacji metra Politechnika), a także umieszczenia tablic pamiątkowych poświęconych Janowi Podoskiemu (na stacji Politechnika) oraz Marianowi Ratajowi (na stacji Ratusz).
W swojej działalności starano się przestrzegać zasady niezależności środowiska Stowarzyszeniowego od wypowiedzi i postanowień instytucjonalnych.
Doświadczenia ostatnich lat wyraźnie wskazują, że wyłanianie wykonawców inwestycji poprzez obligatoryjne przetargi, szczególnie tylko przy jednym kryterium ceny, nie zawsze daje spodziewane efekty.
Sekcja powinna dalej organizować twórcze dyskusje techniczno – ekonomiczne na forum środowiskowym z udziałem zainteresowanych stron i przekazywać wnioski, opinie i stanowisko do określonych adresatów. Ważnym zagadnieniem pozostaje uświadamianie grup samorządowych i samych mieszkańców z odpowiednio wcześniejszą informacją o potrzebie inwestycji komunikacyjnych, szczególnie tam, gdzie przewiduje się ich konfliktowość.
Dobrze oceniamy współpracę z Krajową Sekcją Komunikacji Miejskiej na początku działalności (wówczas Główna) pod Przewodnictwem dr Mariana Rataja Sekretarzem był wówczas mgr inż. Andrzej Zajączkowski), a w ostatnim czasie pod Przewodnictwem mgr inż. Tadeusza Bartosińskiego (Sekretarzem był mgr inż. Waldemar Lasek).
Doceniając rolę społecznego zaangażowania i aktywnego działania dla dobra naszego Stowarzyszenia, spośród 45 członków Oddziału Warszawskiego, którym dotychczas nadano Godność Członka Honorowego SITK - 11 było członkami Sekcji Komunikacji Miejskiej:*
Natomiast Medalem im. Aleksandra i Zbigniewa Wasiutyńskich, nadawanym za wybitny wkład w rozwój techniki komunikacyjnej wyróżniono 18 Kolegów z Sekcji Komunikacji Miejskiej:
Zbiorowymi Złotymi Odznakami SITK za wzorową działalność zostały wyróżnione trzy Koła wchodzące w skład Sekcji:
W ciągu 55 lat odeszło od nas wielu naszych Koleżanek i Kolegów, członków Sekcji Komunikacji Miejskiej